طراحی یک تخته
بدون شک، بهترین وسیله ی تمرین خانگی، درصورت وجود فضای کافی، یک تخته چوبی ساده و دارای شیب منفی است. شاید برای کسانی که تاکنون سعی در صعود روی یک تخته نکرده اند این فکر ابتدا کمی مضحک جلوه کند.
تخته ی خوب تخته ای است که مشخصا برای رفع نیازهای تمرینی شما طراحی شود و اگر طراحی آن صحیح باشد، نه تنها استفاده از آن جالب و نشاط انگیز خواهد بود بلکه امکانات نامحدودی نیز برای تمرین دارد.
گرچه هنوز دیواره ها بهترین مکان برای شروع تمرین از سطح متوسط به بعد است، یک وسیله ی شخصی خوب طراحی شده شما را قادر می سازد تا یک یا دو درجه بر شدت تمرینات خود بیفزایید.
استفاده ی مناسب از تخته تمرین تا حد زیادی بستگی به گیره ها دارد. در بعضی دیواره ها نمی توانید به آسانی نوع مناسب گیره و محل مناسب آنرا برای مسیر و حرکتی که درنظر دارید پیدا کنید. با یک تخته نه تنها می توانید هر نوع حرکت ممکن را شبیه سازی کنید، بلکه می توانید تمرینات تخصصی تر شده ی سنگ کوتاه ( بلدرینگ ) و فنون تمرین استقامتی را انجام دهید. مزیت دیگر استفاده از گیره های چوبی این است که امکان تمرین بیشتری را قبل از خراشیده شدن پوست دستتان به شما می دهد.
انتخاب یک وسیله
در طراحی یک وسیله ی تمرین خانگی ابتدا باید این نکات را در نظر گرفت: میزان فضای موجود، چه کسی از آن استفاده خواهد کرد و تا چه حد توانایی دارد. اگر واقعا فضای کافی ندارید بهتر است به دنبال یک تخته انگشت ( سیمیلاتور ) بزرگ یا یک تخته بارفیکس باشید.
مرحله ی بعدی در نظر گرفتن گیره ها و زاویه هاست. حتما نیازهای تمرینات اولیه خود را در نظر داشته باشید. اگر قرار است یک تخته چند منظوره برای تمرینات مشکل سنگ کوتاه مسیرهای استقامتی باشد، به گیره هایی با اندازه های مختلف و ترجیحا با بخشهایی با زوایای آسانتر نیاز دارید. اگر می توانید، نقایص وسایل موجود را بیابید تا وسیله ی شما بهترین باشد. طرح زیر را می توانید به عنوان چهارچوبی در نظر بگیرید تا مطمئن شوید که هیچ جنبه ای را در طراحی نادیده نگرفته اید:
1-اندازه ها 2- زاویه ها 3- شکلها 4- نوع گیره ها و نحوه ی قرار گیری آنها 5- قیمت مواد مصرفی و ساخت 6- اقدامات و وسایل ایمنی ( تشک ) 7- شرایط و لوازم جانبی ( پنکه، بخاری و غیره ).
1- اندازه ی تخته
یک وسیله تمرینی نباید خیلی بلند باشد. هرچه بیشتر از نظر فضا در مضیقه باشید، وسیله تان بیشتر برای تمرینات قدرتی و سخت سنگ کوتاه مناسب خواهد بود تا مسیرهای بلند استقامتی. هر چند، حتی برای دو یا سه حرکت مشکل سنگ کوتاه ( بلدرینگ ) حداقل به تخته ای به ابعاد 90 * 180 سانتیمتر نیاز دارید.
2- زاویه ی تخته
راز ساختن یک تخته خوب در انتخاب یک زاویه مناسب است تا بتوانید به بهترین نحو تمرین کنید. زاویه انتخابی شما باید مطابق با نیازهای شخصی و میزان توانایی تان باشد. در مراحل اولیه ی کار بر روی تخته شیب دار به گیره های بزرگ برای صعود نیازمندید. بنابراین اگر بخواهید روی قدرت انگشتها کار کنید، ساختنم یک سقف ( کلاهک ) بی فاییده است. همچنین اگر می خواهید تمرین استقامتی کنید، زاویه ای را انتخاب نکنید که چنان زیاد باشد که بدون توجه به اندازه ی گیره ها فقط چند حرکت بتوان روی آن انجام داد. باید توجه داشته باشید که در چه زاویه ای تبحر ( توانایی ) بیشتری دارید. هرچه زاویه ی صفحه ( تخته ) افزایش یابد، هنگام صعود، فشار بر عضلات موضعی بیشتر می شود. تنها راه حل، انتخاب یک زاویه متوسط ( بین 15 تا 40 درجه ) است تا بتوانید به راحتی به انواع دیواره ها عادت کنید. این زاویه ی متوسط برای تکنیک، تمرین استقامتی و همچنین تمرینات قدرتی و پر انرژی مناسب است.
اگر نمی توانید روی یک تخته ی شیب دار تمرین کنید بیهوده سعی نکنید. ساخت یک وسیله تمرین خانگی در مقیاس طبیعی بی ارزش است مگر اینکه بتوانید حرکات مشکل سنگ کوتاه ( بلدرینگ ) را روی دیواره ای با شیب منفی نه چندان زیاد 10 درجه و روی گیره های بسیار کوچک ( بند انگشتی ) انجام دهید. تا وقتی که به این حد برسید یک دیواره و یک تخته انگشت ( سیمیلاتور ) برایتان مناسب است.
3- شکل تخته
الف. تخته های مسطح:
تخته های مسطح و دارای یک زاویه را هم می توان راحت تر ساخت و هم می توان راحت تر روی آن تمرین کرد. یکنواختی آن باعث می شود که صعود در حالت شیب منفی روی آن آسان صورت گیرد و همچنین حرکات یکنواخت استقامتی آسانتر روی آن اجرا شود و بهترین شکل را برای مسیرهای طولانی دارند. البته در تمرین با تخته ی مسطح توجه داشته باشید که بدنتان به یک زاویه ی خاص عادت نکند.
ب. تخته های منحنی و چند زاویه ای:
بسیاری از مردم معتقدند که تخته های دو زاویه ای یه چند زاویه ای که دارای شکلهای مختلف و جالبی هستند، راه حلی برای کاهش یکنواختی تمرینات خانگی است و استفاده کنندگان از آنها می توانند به زوایای مختلف تسلط پیدا کنند. به علت مشکل بودن صعود شیب منفی، تخته ای که زاویه اش متغیر باشد همیشه برای همه تمرینات مناسب است. بعضی از اشکال معمول عبارت است از نیمرخ محدب و نیمرخ مقعر.
با وجود این اشکال و استفاده ی موثر از اندازه های بسیار گوناگون گیره ها، در بخشهایی از تخته با زاویه ی منفی ( شیب ) کم بیشتر از انگشتها استفاده می شود و در بخشهایی با شیب زیاد بیشترین فشار بر بازوان وارد می آید. در طرح محدب می توانیم حرکت روی سقف را نزدیک فرش انجام دهیم بدون اینک از افتادن به پشت ترسی داشته باشیم. در حالی که طرح مقعر بیشتر مناسب کشش بدن است؛ درحالیکه می کوشید پاها را بالا نگهدارید و خود را به صفحه بچسبانید.
ظاهرا تنها راه برای رسیدن به هر دو مقصد ساختن دو یا سه تخته ی متفاوت است؛ یا اینکه بهتر است یک تخته ( با شیب ) متغیر بسازید. احتمالا این راه حل نهایی برای یک وسیله ی تمرین عالی چند منظوره است تا با امتحان مهارتهایتان بر روی آن، قدرت و توانایی تان را در مسیرها و حرکات مشکل بسنجید.
4- گیره ها
نوع گیره هایی که روی تخته نصب می کنید و شکل و محل قرار گیری آنها کاملا تعیین کننده ی شیوه ی صعود و کارآیی تمریناتی است که روی آن انجام می دهید.
نوع گیره ها
از گیره های ساخته شده از چوب و رزین و با بیشترین تنوع ممکن استفاده کنید. رزین از نظر بافت و ظاهر بیشتر به خود صخره شبیه است و اشکال مختلفی از این نوع گیره ها وجود دارد؛ در حالی که گیره های چوبی با توجه به شکل معمولی شان با پوست و تاندون مهربانترند. عدم وجود اصطکاک رو ی گیره های چوبی نیز به این معناست که برای ماندن بر روی آنها باید آنها را محکمتر بفشارید. از گیره های مورب، حفره دار، ناخنی، انگشتی و بند انگشتی برای کار با انگشتها استفاده کنید. در استفاده از گیره های بند انگشتی و حفره دار محتاط باشید. چون بیشترین صدمات از آنهاست. آنها باعث فعالیت تاندونها، در زمانی که حداکثر کشش را دارند، می شوند. بسیار مهم است که به تدریج و در طول زمان بر قدرتمان روی این گیره ها بیافزاییم؛ آن هم پس از نرمش و گرم کردن کامل. علاوه بر همه اینها، مواظب گیره هایتان باشید و بطور مرتب آنها را با برس تمیز کنید تا شیارها و منافذ آنها با گچ مسدود نشود.
نحوه قرارگیری گیره ها
اولین نکته درباره یک تخته ی خانگی، تعداد گیره است. یک تخته ی 260 * 360 سانتیمتری که پوشیده از گیره است کارآیی بهتری برای بلدرینگ و سایر تمرینات دیگر خواهد داشت تا یک دیواره کوتاه که گیره های پراکنده ای دارد. هنگامی که زمان نصب گیره ها رسید می توانید این کار را به صورت تصادفی یا به روشی از قبل تعیین شده انجام دهید. روش اول حرکات مشکلی را طراحی می کند که به خودی خود مضمون خاصی ندارند. این روش دلخواه کسانی است که دوست ندارند به شکلی کاملا از پیش طراحی شده تمرین کنند. دیگران ترجیح می دهند که گیره ها را به شکلی قرار دهند که نظر آنان را تامین کند. البته برای تمرینات حرفه ای ها، این وسیله که "تخته ی منظم" نامیده می شود ارزش بسیار زیادی دارد. صخره ها الگوی ثابت خاصی را دنبال می کنند و بسته به علاقه می توانید آنها را به کار ببرید و در تمرینات بازسازی کنید. برای مثال، اگر مسیری که روی آن کار می کنید دارای 16 حرکت است که همه آنها روی گیره های معکوس و شیارهای عمودی است، می توانید تلاش کنید و مسیر مشابهی را روی تخته ای که گیره های آن به طور تصادفی نصب شده است، پیاده کنید. در یک تخته ی منظم گیره های روی یک شکل مدرج قرار می گیرد. بنابراین همیشه گیره ای با اندازه و نوع مشخص در دسترس خواهد بود. همچنین می توانید حرکات اساسی نردبانی شکلی را ابداع کنید که باعث سهولت در کسب انرژی می شود و به تکنیک کمتری محتاج است.
بهترین راه حل، قرار دادن تعدادی گیره ی اصلی است. سپس فضای خالی بین آنها را با گیره هایی بصورت تصادفی پر کنید. اگر از پیچ و مهره ی خروسی ( یا پیچ آلن ) استفاده کنید، می توانید جای هر گیره را تغییر دهید و مجددا روی تخته ای با طرحی جدید کار کنید.
نکات زیر را هنگام نصب گیره ها به یاد داشته باشید:
1- از حداکثر تنوع گیره ها از لحاظ اندازه و جهت آنها استفاده کنید.
2- گیره ها را چنان پراکنده نصب کنید که استفاده از دو گیره ی مشابه مشکل باشد.
3- از قرار دادن گیره ها در فضا های مرده خودداری کنید. برای مثال ( گیره ها را ) بسیار نزدیک به کناره ی تخته یا در جهتی که نتوان از آن به طور موثری استفاده کرد، نصب نکنید.
4- از تجمع یا پراکندگی بیش از حد گیره ها خودداری شود.
5- جای خالی برای طرح های ویژه یا تخصصی بعدی در نظر بگیرید.
6- با قرار دادن گیره هایی برای شروع صعود از قسمت پایین تخته، حداکثر استفاده را از طول آن بکنید. گیره های معکوس برای این کارمناسب است.
"اگر توان ساختن تخته ی چوبی را ندارید، مایوس نشوید."
گرچه استفاده از تخته های بزرگی که بتوانید به شکل واقعی روی آنها صعود کنید بسیار لذت بخش تر و سودمندتر است، وسیله ای که فضای بسیار کمی، به اندازه ی یک چهارم فضای کل را اشغال کند نیز ارزشمند است. بیشتر کوهنوردان استفاده از تخته ی انگشت ( سیمیلاتور ) را کسل کننده و محدود می دانند. ولی این برداشت اشتباه ناشی از استفاده از وسایل ابتدایی و خطرناکی است که با دقت کمی ساخته شده بود. مطمئنا یک تخته انگشت که خوب ساخته و طراحی شده باشد یا یک تخته ی بارفیکس کوچک، به بهره گیری روشهای مناسب تمرینی، مفید خواهد بود.
ادامه در : تخته ها و وسایل تمرین خانگی – 2