مکان : استان خراسان رضوی - سرخس - روستای بزنگان
زمان : 27/3/84
اعضای تیم : محمد صالحی ( سرپرست ) ، وحید اشرفی ، پیام خسروی نژاد ، روح ا... ستوده ، حسین اسلامی نژاد ، محمود احسانفر ، جلال احسانفر ، علی احسانفر .
معمولا همه بهشت را باغی زیبا بر فراز ابرها و در آسمان هفتم تصور می کنند ، ولی غار کرکس بهشتی است در زیرزمین . هر وقت که نام این غار به زبان می آید ، ناخود آگاه این جمله به ذهنم میرسد : " یک جنگل انبوه از استلاکتیت و استلاگمیت های گل کلمی بسیار زیبا که همگی سالم هستند ! " متاسفانه امروزه کمترین غاری را می توان دید که زخم اسپری و تیشه و کلنگ را بر چهره نداشته باشد . خوشبختانه این غار در جای دنج و دوری واقع شده و از دسترس کوهنورد نماها به دور مانده است . امیدوارم این گزارش به دست اینگونه افراد نیافتد !
طبق قرار قبلی ساعت 6 از محل میدان شهدا مشهد با دو دستگاه خودرو سواری به سمت سرخس براه افتادیم . فاصله مشهد - سرخس حدود 130 کیلومتر است . ساعت 20/7 در بخش مرزداران برای صرف صبحانه توقف نمودیم . در سمت راست جاده دو رستوران به نامهای سعادت و نوبهار وجود دارد که جاهای مناسبی است . به این بخش در گذشته مزداوند و مزدوران نیز گفته می شد . بعد از مرزداران یک گردنه بلند و سپس جاده ای سراشیب وجود دارد . حدود کیلومتر 100 مشهد به یک راه فرعی در سمت چپ جاده می رسیم که تابلوی روستا و دریاچه بزنگان در کنار آن نصب شده است . وارد این جاده فرعی شده و پس از حدود 14 کیلومتر به روستای بزرگ بزنگان می رسیم . قبل از رسیدن به روستا ، در سمت راست یک جاده فرعی خاکی وجود دارد که به دریاچه زیبای بزنگان می رسد . خودرو ها را در داخل محوطه مرکز بهداشت روستا گذاشته و ساعت 30/8 به سمت غار حرکت می کنیم .
در جاده ای خاکی و ناهموار از روستا به سمت شرق حرکت می کنیم و پس از نیم ساعت به کلاته کرکسی می رسیم . قبل از رسیدن به کلاته یک خط برق فشار قوی وجود دارد که از روی این جاده خاکی گذشته و به سمت ارتفاعات جنوبی روستا ادامه دارد و می تواند نشانگر خوبی برای جهت یابی در منطقه باشد . در این کلاته چند باغ و مقداری زمین کشاورزی وجود دارد . همچنین یک استخر بزرگ و چندین درخت سرسبز در کنار آن وجود دارد . در آنجا ظرف های آب را پر و لباسها را عوض کرده و بسوی غار براه میافتیم .
از اینجا به سمت جنوب شرقی و ارتفاعات حرکت نموده و از یال روبروی کلاته صعود می نماییم . در طول مسیر چند درخت کاج قدیمی و گل سنگهای بسیار بزرگ توجهمان را جلب می کند .
ساعت 30/10 به دهانه غار می رسیم که در پای دیواره ای در زیر خط الراس کوه قرار دارد . زیر دهانه غار نیز شیبی شن اسکی وجود دارد که هنگام صعود کمی مشکل ساز است . کوله ها را در ابتدای دهانه غار جاسازی نموده و چراغ های پیشانی و طناب و وسایل لازم را برداشته و ساعت 11 وارد غار می شویم . دهانه چاه مانند غار روی زمین و به سمت آسمان است . قطر دهانه غار حدود یک متر می باشد . حدود 50 متر در دهلیزی به سمت جنوب حرکت می کنیم . سمت راست ما شیبی تند وجود دارد که بیش از 3 متر عمق دارد .
در انتهای دهلیز به دالان کوچکی می رسیم که یک چاه شکاف مانند به عمق حدود 5 متر در سمت چپ آن وجود دارد . از یک بلوک سنگی که در بالای شکاف وجود دارد استفاده نموده و کارگاه را برقرار می کنیم . نیمی از طناب را بصورت دو لا داخل شکاف ریخته و افراد در حالیکه طناب را در دست داشتند وارد شکاف شده و بصورت تنوره ای فرود رفتند . باقیمانده طناب نیز بصورت دولا به دور سینه افراد بسته شده و از بالا حمایت می شدند .
در انتهای چاه یک راه فرعی باریک و رو به پایین در سمت راست وجود دارد که در صورت داشتن وقت می توان از آن نیز بازدید کرد . برای رسیدن به انتهای غار به سمت راه فرعی دیگری که در چپ قرار دارد حرکت می کنیم . در میانه این راه فرعی به پشت یک تخته سنگ بزرگ که در سمت چپ قرار گرفته رفته و وارد دهلیزی می شویم که رو به پایین امتداد می یابد . کمی که پیش می رویم به یک دو راهی میرسیم که راه سمت راست بن بست است . بنابراین دهلیز را به سمت چپ ادامه می دهیم . اینجا نیز در سمت راستمان شیبی تند وجود دارد که باید مراقب آن بود .
ناگهان وارد یک تالار کوچک می شویم که استلاکتیت و استلاگمیت های بسیار زیبایی دارد . نشانه بارز این تالار ، سه استلاگمیت نیم متری نوک تیز است که از محل پایه به هم چسبیده اند ! از گوشه و کنار این تالار عکس های زیبایی گرفته و وارد دهلیز کوچکی که کنار استلاگمیتهای سه شاخه است می شویم . کمی که پایین می رویم به بزرگترین و زیباترین تالار غار می رسیم . یک جنگل انبوه از استلاکتیت و استلاگمیت های گل کلمی بسیار زیبا که همگی سالم هستند ! در گوشه و کنار این تالار دخمه هایی وجود دارد که مملو از چکنده هایی غیر قابل توصیف است . کف تالار نیز پوشیده از چکیده های کوچک فراوانی است که هنگام حرکت ممکن است زیر پا خرد شوند . بنابراین پیشنهاد می گردد همه گروه در یک مسیر حرکت نموده و قدم در جای پا یکدیگر بگذارند . پس از گرفتن عکس های یادگاری و شنیدن یک موسیقی زیبا که یکی از افراد با ضربه زدن به استلاکتیت ها اجرا نمود ، علیرغم میل باطنی مجبور به ترک این بهشت زیر زمینی می شویم .
ساعت 13 از غار خارج می شویم و ساعت 14 به کلاته کرکسی می رسیم . نهار را در کنار استخر و در زیر سایه سار درختان سرسبز کلاته صرف می کنیم . سپس بطرف روستا براه افتاده و پس از برداشتن خودروها به سمت دریاچه زیبا و سبزرنگ بزنگان می رویم . در اطراف دریاچه خانواده های زیادی اطراق کرده اند . چندین سایه بان و سکوی سیمانی و سرویس بهداشتی نیز در محل مهیا شده است . مجالی برای شنا نیست ، پس بطرف مشهد براه میافتیم .
لوازم فنی مورد استفاده : یک حلقه طناب 7 م م ، 4 عدد نوار اسلینگ دوخته در اندازه های مختلف ، 2 عدد کارابین پیچ ، 4 عدد کارابین معمولی ، 4 عدد اسلینگ دو سر کارابین ، کلاه ایمنی .
* تعاریف :
دهلیز : راهرویی که باید خمیده یا خزیده از آن عبور کرد .
دالان : راهرویی که عرض آن به اندازه دستهای باز و ارتفاع آن حداقل به اندازه قد یک انسان است .
تالار : فضاهایی وسیه با سقف بلند را گویند .
دخمه : فضای نسبتا کوچکی است با ابعاد حداقل 2 متر که تنها یک راه ورود و خروج دارد .
چاه : مجرایی عمودی که حداقل 1 متر عمق داشته باشد .
استلاکتیت : غار سنگ هایی که بر اثر چکیدن آب در سقف غار تشکیل شده و چکننده نیز گفته می شود .
استلاگمیت : غار سنگهایی که در کف غار بر اثر فرآیند غار سنگ سازی بوجود می آید و چکیده نیز نامیده می شود .
* برگرفته از طرح درس کارآموزی غارنوردی فدراسیون کوهنوردی .
گزارش ، عکس و کروکی : وحید اشرفی